Is fuinneamh í radaíocht a ghluaiseann ó áit amháin go háit eile i bhfoirm ar féidir cur síos a dhéanamh uirthi mar thonnta nó cáithníní. Bímid nochtaithe do radaíocht inár saol laethúil. I measc cuid de na foinsí radaíochta is coitianta tá an ghrian, oighinn micreathonnta inár gcistineacha agus na raidiónna a n-éistimid leo inár ngluaisteáin. Níl aon riosca dár sláinte ag baint leis an gcuid is mó den radaíocht seo. Ach tá riosca ag baint le cuid eile. Go ginearálta, bíonn riosca níos ísle ag baint le radaíocht ag dáileoga níos ísle ach is féidir rioscaí níos airde a bheith ag baint léi ag dáileoga níos airde. Ag brath ar an gcineál radaíochta, ní mór bearta éagsúla a dhéanamh chun ár gcorp agus an comhshaol a chosaint óna héifeachtaí, agus ligean dúinn leas a bhaint as a cuid feidhmeanna iomadúla.
Cad chuige a bhfuil radaíocht úsáideach? – Seo roinnt samplaí
Sláinte: a bhuíochas leis an radaíocht, is féidir linn leas a bhaint as nósanna imeachta leighis, amhail go leor cóireálacha ailse, agus modhanna íomháithe diagnóiseacha.
Fuinneamh: ligeann radaíocht dúinn leictreachas a tháirgeadh trí, mar shampla, fuinneamh na gréine agus fuinneamh núicléach.
An comhshaol agus an t-athrú aeráide: is féidir radaíocht a úsáid chun fuíolluisce a chóireáil nó chun cineálacha nua plandaí a chruthú atá frithsheasmhach in aghaidh an athraithe aeráide.
Tionscal agus eolaíocht: le teicnící núicléacha atá bunaithe ar radaíocht, is féidir le heolaithe réada ón am atá thart a scrúdú nó ábhair a bhfuil tréithe níos fearr acu a tháirgeadh, mar shampla, i dtionscal na ngluaisteán.
Más rud é go bhfuil radaíocht tairbheach, cén fáth ar chóir dúinn sinn féin a chosaint uaidh?
Tá go leor feidhmeanna tairbhiúla ag baint leis an radaíocht ach, mar atá i ngach gníomhaíocht, nuair a bhíonn rioscaí ag baint lena húsáid, ní mór gníomhartha sonracha a chur i bhfeidhm chun na daoine agus an comhshaol a chosaint. Éilíonn cineálacha éagsúla radaíochta bearta cosanta éagsúla: d’fhéadfadh go mbeadh níos lú bearta cosanta ag teastáil ó chineál ísealfhuinnimh, ar a dtugtar “radaíocht neamh-ianúcháin”, ná mar a bheadh ag teastáil ón “radaíocht ianúcháin” a bhfuil fuinneamh níos airde aici. Bunaíonn an IAEA caighdeáin chun na daoine agus an comhshaol a chosaint i ndáil le húsáid shíochánta radaíochta ianúcháin – i gcomhréir lena sainordú.
Am an phoist: 11 Samhain 2022